سمساری‌های آنلاین
رونق استفاده از اینترنت و گوشی‌های هوشمند، امکان استفاده آسان و نسبتا ارزان بیشتر مردم از فضای مجازی را فراهم کرده و دسترسی به کالا و خدمات در حوزه‌های مختلف در این فضا تسهیل شده است. فعالیت و البته استقبال از سایت‌های خرید و فروش آنلاین کالا، چه نو و چه دست‌دوم در تمام دنیا رو به گسترش است و در ایران نیز مدتی است که مردم برای تهیه کالاهای مورد‌نیازشان از این امکان استفاده می‌کنند. شیوع کرونا و خانه‌نشینی مردم، در کنار تعطیلی اجباری مشاغل در ماه‌های اخیر، سفارش آنلاین کالا را به میزان بسیار زیادی افزایش داده و امروز خرید آنلاین به فرهنگ غالب بخش زیادی از مردم تبدیل شده است. در ایران سایت‌های شیپور و دیوار، معروف‌ترین سایت‌های خرید و فروش کالای دست دوم هستند و کمتر کسی است که با خدمات آنها آشنایی نداشته باشد، اما همه‌گیری کرونا آمار آگهی‌های این سایت‌ها را هم کاهش داد.
مدیر روابط عمومی سایت شیپور در گفت‌وگو با همشهری می‌گوید: در اسفند سال گذشته و فروردین‌ماه امسال میانگین درج آگهی در سایت کاهش چشمگیری داشت و مردم به‌دلیل نگرانی‌های بهداشتی برای بیرون آمدن از خانه یا پذیرفتن افراد دیگر در منازلشان سختگیر بودند، اما از اردیبهشت امسال و همزمان با بازگشایی تدریجی کسب و کارهای حضوری، استقبال از آگهی‌ها افزایش یافت و بسیاری از مردم بعد از 3 ماه تعطیلی مشاغل و نبود درآمد، فروش کالا را به عنوان راهکاری برای کسب درآمد برگزیدند.
مهدی محب‌علی در پاسخ به این سؤال که آیا کاهش قدرت خرید مردم را دلیلی بر رونق معاملات کالای دست دوم می‌داند یا خیر، می‌گوید: خرید و فروش کالای دست دوم در تمام دنیا امری جاافتاده، مرسوم و اقتصادی است و در ایران تنها به‌دلیل فرهنگ مصرفی مردم، تمایل به خرید اجناس نو بیشتر است. با این حال این فرهنگ در ایران هم رو به گسترش است و بسیاری از مردم وقتی می‌بینند جنس دست دومی با کیفیتی در حد کالای نو و با قیمتی بسیار مناسب‌تر، می‌تواند نیازشان را برطرف کند، ترجیح می‌دهند کمتر هزینه و اقتصادی‌تر رفتار کنند. به اعتقاد وی، کاهش قدرت خرید شاید تا حدودی در این زمینه تأثیرگذار بوده باشد اما تغییر رفتار مردم و تفکر اقتصادی عامل تعیین‌کننده‌تری بوده کمااین‌که بسیاری از خریداران و مشتری‌های سایت از اقشار مرفهی هستند که به‌راحتی می‌توانند اجناس نو را خریداری کنند اما تنوع و خرید آسان و اقتصادی را مدنظر قرار می‌دهند.
محب‌علی، یکی دیگر از عوامل گرایش مردم به سایت‌های شیپور و دیوار را ایجاد فروشگاه اینترنتی برای کالاهای نو در هردو این سایت‌ها می‌داند که با ایجاد گستره وسیع‌تری از کالا امکان انتخاب را برای خریدار افزایش داده و مشتری می‌تواند در کنار دست‌دوم‌ها خریدهای بیشتری داشته باشد. با وجود آنچه این فعال‌رسانه‌ای اقتصادی عنوان می‌کند، به‌نظر می‌رسد ایجاد آنچه تفکر اقتصادی و تغییر فرهنگ مصرف عنوان می‌شود نیز بی‌تأثیر از شرایط اقتصادی مردم جامعه نباشد، شرایطی که باعث می‌شود کاهش هزینه جزو اولویت‌های اول زندگی مردم قرار گیرد. لازم به ذکر است که تماس خبرنگار همشهری برای صحبت با مدیران سایت دیوار و تکمیل این نوشتار بی‌نتیجه بود.
آمار:
در سال گذشته ۹۸ میلیون آگهی در پلت‌فرم «دیوار» منتشر شده و تعداد کاربران آن به ۳۵ میلیون نفر رسیده است. ۴۴ درصد از کاربران دیوار بین ۲۵ تا ۳۴ ساله و در سن اشتغال هستند. وجود چنین پلت‌فرم‌هایی، شرایط راه‌اندازی کسب‌وکارها را ساده‌تر و هزینه‌های آغاز آنها را کمتر می‌کند.
در سال گذشته بیش از ۱۶ میلیون و ۸۰۰ هزار آگهی در بخش مسکن «دیوار» منتشر شده است. سهم دیوار از معاملات اجاره مسکن انجام شده در شهر تهران در سال ۹۸ برابر 22.2 درصد و سهم آن از کل معاملات آنلاین اجاره مسکن کشور ۹۶ درصد بوده است.
در سال گذشته ۹ میلیون و ۶۰۰ هزار دستگاه خودرو از طریق «دیوار» معامله شده تا به این ترتیب سهم آن از معاملات بازار خودرو در تهران به 19.3 درصد و در کل کشور به ۲۰ درصد برسد.
خرید لوازم دست‌دوم باعث می‌شود که آنها دوباره به چرخه مصرف برگردند. در سال ۹۸ چیزی برابر ۸۹۰ هزار دستگاه الکترونیکی فروخته شده‌اند. همچنین چیزی در حدود هزار و ۷۰۰ وسیله خانگی در این پلت‌فرم فروش رفته که این میزان در مقایسه با سال گذشته رشد ۱۴۳ درصدی داشته است.
میزان آگهی‌های منتشر شده در پلت‌فرم دیوار در سال ۹۸ نسبت به سال قبل آن رشد ۳۷ درصدی داشته است. بهمن‌ماه همچنان پرآگهی‌ترین ماه سال است. از طرفی گویا ۹۴ درصد از بازدیدهای آگهی‌ها از طریق اپلیکیشن دیوار بوده و این میزان برای وب‌سایت بین ۵ تا ۶ درصد بوده است.
خرید و فروش خودروی سواری با 9.6 میلیون آگهی، پرآگهی‌ترین دسته در این پلت‌فرم است. با این حال بیشترین میزان بازدید از آگهی‌ها، مربوط به دسته استخدام و کاریابی با میانگین بازدید روزانه هزار و ۳۱۷ بوده است.